ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΕΡΥΝΕΙΑ ΑΠΌ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΣΤ ΤΑΞΗΣ
1. Η Κερύνεια μιλά στα μικρά προσφυγόπουλα
Αγαπητά μου παιδιά, μετά από 50 χρόνια σιωπής αποφάσισα να σας μιλήσω, γιατί ο πόνος της απουσίας σας με πνίγει. Η ζωή εδώ πέρα είναι λιγοστή τώρα πια. Οι άνθρωποι που κάποτε έδιωξαν τους γονείς και τους προγόνους σας ζούνε μέσα στα σπίτια τους.
Πενήντα χρόνια ολόκληρα έχουν περάσει από τότε που έφυγαν τα παιδιά μου. Αν με βλέπανε τώρα δε θα με αναγνώριζαν. Πολεμικά χέρια βάφουν με κόκκινο χρώμα το μέλλον μου. Αισθάνομαι ότι η μνήμη της ύπαρξής μας βουλιάζει ολοένα κάτω από τον ζυγό του εισβολέα, όπως τα αρχαία μνημεία που βρίσκονται ξεχασμένα κάτω από τόνους χώματος. Ως μάνα, ως γιαγιά περιμένω να δεχτώ την αγάπη των δικών μου πλασμάτων. Είναι το παράπονο μου! Δεν έχετε πατήσει τα χώματά μου, δεν έχετε πιει το νερό από τις πηγές μου, δεν έχετε γευτεί τους καρπούς από τα δέντρα μου.
Απορώ. Άραγε με γνωρίζετε; ξέρετε την ιστορία μου; την τοπολαλιά μου; Θα σας πω λοιπόν την ιστορία μου. Ως πόλη ιδρύθηκα το 1300 π.χ από τους Αχαιούς. Έπειτα, τον 11ο αιώνα, οι Βυζαντινοί έφτιαξαν το περίφημο κάστρο μου. Αργότερα ήρθαν οι Φράγκοι και ύστερα οι Ενετοί. Τέλος ήρθαν οι Οθωμανοί και έπειτα οι Άγγλοι, έως τη στιγμή που επιτέλους η Κύπρος μας ήταν ελεύθερη και ανεξάρτητο κράτος, το 1960. Αυτό δυστυχώς κράτησε πολύ λίγο…
Το μαύρο καλοκαίρι του 1974 έγινε η εισβολή των Τούρκων και από τότε νιώθω τόσο μόνη… Όπως θα ξέρετε από τους γονείς σας, τους παππούδες και τις γιαγιάδες σας, η εισβολή έφερε πολύ πόνο στις ψυχές και τα σώματα των ανθρώπων μας. Πολλοί πέθαναν, βασανίστηκαν, αιχμαλωτίστηκαν ενώ άλλοι αγνοούνται μέχρι σήμερα. Η αδικία είναι μεγάλη, γιατί ακόμα και όσοι επέζησαν εκδιώχθηκαν από τον τόπο τους και κατέληξαν πρόσφυγες. Σαν πολύτιμα κρύσταλλα είχα τα παιδιά μου που τα πήρε ο αέρας της εισβολής, τα πέταξε κάτω και τα σκόρπισε με χίλιους τρόπους, σε χίλιους τόπους.
Παιδιά των παιδιών μου, μη σταματήσετε να μαθαίνετε για μενα και να αγωνίζεστε! Μια μέρα θα ελευθερωθώ και θα ακουμπήσετε επιτέλους το νερό μου, το χώμα μου,τον πολιτισμό μου.
Σας στέλνω την αγάπη μου! Η μητέρα σας, Κερύνεια.
Ελένη Θεοδούλου, Στ1
2. Μήνυμα από την Κερύνεια
Αγαπημένα μου παιδιά, μπορεί να μη με έχετε γνωρίσει αλλά εγώ σας ξέρω πολύ καλά. Είστε παιδιά με ρίζες από την Κερύνεια, δηλαδή οι παππούδες και οι γιαγιάδες σας μεγάλωσαν και δημιούργησαν την οικογένειά σας εδώ. Μετά όμως έφυγαν ως πρόσφυγες, πριν από 50 χρόνια, λόγω της εισβολής των Τούρκων. Η εισβολή έγινε το 1974 και έχετε στερηθεί το δικαίωμα να γεννηθείτε και να μεγαλώσετε στα χώματά μου που τόσο αγάπησαν οι πρόγονοί σας.
Είμαι μία πόλη με πλούσια και μακραίωνη ελληνική ιστορία. Αυτό το μαρτυρούν τα μνημεία μου, τα αξιοθέατα μου, οι εκκλησίες και τα ιστορικά βιβλία. Το κάστρο στο λιμάνι μου, τα κάστρα του Αγίου Ιλαρίωνα και το Βουφαβέντο, το Αββαείο Μπελαπάις είναι μερικά από τα μνημεία του πολιτισμού μου. Οι κάτοικοί μου ζουν τώρα στην προσφυγιά αλλά ποτέ δε θα ξεχάσουν την ομορφιά μου. Ούτε την πόλη μου αλλά ούτε τα πανέμορφα χωριά μου! Ο Καραβάς, η Λάπηθος, ο Άγιος Αμβρόσιος, ο Άγιος Γεώργιος και άλλα κατεχόμενα χωριά περιμένουν υπομονετικά τους κατοίκους τους για να λυτρωθούν.
Πριν από την εισβολή οι άνθρωποι ζούσαν κοντά μου ευτυχισμένοι. Ασχολούνταν με τη γεωργία, την αλιεία και τον τουρισμό. Τότε ήμουν και εγώ ευτυχισμένη αλλά τώρα ζω όλη μέρα μες στην κατάθλιψη. Όλοι θυμούνται το όμορφο μου φυσικό τοπίο, τις καταγάλανες ακρογιαλιές, την καταπράσινη φύση στολισμένη με ελιές, χαρουπιές, κυκλάμινα και λεμονόδεντρα που ενθουσιάζουν κάθε επισκέπτη. Στα ορεινά δεσπόζει ο Πενταδάκτυλος που συμπληρώνει την απαράμιλλη ομορφιά μου. Δυστυχώς οι Τούρκοι έχουν βεβηλώσει το βουνό με σημαίες του ψευδοκράτους.
Με την τουρκική εισβολή, οι άνθρωποι που έζησαν και δημιούργησαν στην αγκαλιά μου αναγκαστήκαν να με εγκαταλείψουν. Χιλιάδες προσφυγες, νεκροί, κακοποιημένοι στο σώμα και στην ψυχή άφησαν πίσω όλα όσα έφτιαξαν και αγάπησαν. Η καρδιά μου αιμορραγεί και νιώθω απέραντη θλίψη, παιδιά μου. Θέλω να συνεχίσετε να ελπίζετε και να αγωνίζεστε για ένα πιο όμορφο μέλλον για την πατρίδα μας. Να έχετε όραμα για μία ελευθερη πατρίδα, για την επιστροφή κοντά μου και σε όλες τις κατεχόμενες πόλεις, για να επικρατήσει η ειρήνη. Να ξέρετε ότι εγώ σας αγαπώ και θα σας περιμένω να με γνωρίσετε όπως πρέπει. Με αγάπη, η Κερύνεια.
Δόμνα Κωνσταντίνου, Στ1
3. Η φωνή της Κερύνειας
Αγαπημένα μου παιδιά, 50 χρόνια μετά τα τραγικά γεγονότα της εισβολής του 1974 και ακόμα βρισκόμαστε χωριστά. Όλα αυτά τα χρόνια γεννηθήκατε και μεγαλώσατε μακριά από την αγκαλιά μου. Δεν είχατε την ευκαιρία να με γνωρίσετε. Εγώ, όλα αυτά τα χρόνια περιμένω να σμίξουμε πάλι και να γνωριστούμε από την αρχή, ή καλύτερα να συνεχίσουμε από εκεί που ο χρόνος σταμάτησε, στο καλοκαίρι του 1974.
Είναι δύσκολο να το χωρέσει ο νους του ανθρώπου αυτό που έγινε. Νέοι και ηλικιωμένοι, με τον τρόμο στα μάτια, πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς, αναζητώντας σωτηρία από την κόλαση του πολέμου. Η καρδιά σας όμως μέχρι και σήμερα χτυπά δυνατά για την κατεχόμενη πόλη σας. Στέκομαι ακόμα δυνατή και περαμένω ελληνική, όπως ξεκίνησα από τα βάθη των αιώνων. Είμαι μέρος ολόκληρης της κυπριακής δημοκρατίας. Κρατάω θερμοπύλες στο βορειότερο άκρο της Κύπρου και περιμένω την ώρα της αντάμωσης. Μέσα στους αιώνες πολλοί ήταν οι κατακτήτες μου αλλά παρέμενα πάντα ελληνική και έτσι θα παραμείνω.
Το λιμάνι μου που έφερε τον κατακτητή, μια μέρα θα τους πάρει μακριά. Οι καμπάνες στις εκκλησιές μου θα αρχίσουν ξανά να χτυπούν χαρμόσυνα. Ο Πενταδάκτυλος θα είναι ξανά ελεύθερος και η ώρα της αντάμωσης δε θα αργήσει. Σας περιμένω, να σας πάρω από το χέρι και να σας γνωρίσω όλη την πόλη μου και τα χωριά μου. Ο αγώνας δεν θα σταματήσει μέχρι να έρθει η ώρα του γυρισμού. Ο κάθε Κερυνειώτης και η κάθε Κερυνειώτισσα έχουν το δικαίωμα να ζουν ελεύθεροι στην πόλη τους και να τηρούνται όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όλοι οι πολίτες μου να ζουν αρμονικά στην Κερύνεια που τόσο αγάπησαν.
Σας φιλώ και σας εύχομαι καλή αντάμωση σύντομα. Η μάνα σας, Κερύνεια.
Χαραλάμπους Ζήνωνας, Στ1
4. Η Κερύνεια ανοίγει την καρδιά της
Αγαπημένα μου παιδιά, σας γράφω αυτή την επιστολή για να σας πω ότι είμαι εδώ και σας περιμένω. Αν και είμαι μακριά από εσάς και δεν με γνωρίζετε, είστε τα παιδιά που κατάγεστε από την πόλη μου αλλά δεν είχατε την ευκαιρία να γεννηθείτε και να μεγαλώσετε κοντά μου. Δεν ζήσατε σε μένα λόγω της τουρκικής εισβολής και της πολύ άσχημης συνεχιζόμενης μέχρι και σήμερα κατοχής από τους Τούρκους. Η τουρκική εισβολή στις 20 του Ιούλη 1974 κατέστρεψε τα πάντα. Οι Ελληνοκύπροι κάτοικοι μου κάτω από τους βομβαρδισμούς των τουρκικών αεροπλάνων, τις συλλήψεις και τις εκτελέσεις αναγκάστηκαν να με εγκαταλείψουν και να γίνουν πρόσφυγες. Οι συνέπειες αυτής της εισβολής ήταν τραγικές και άσχημες γι’ αυτούς αλλά και για μένα.
Παιδιά μου, θα σας πω μερικές πληροφορές για μένα για να με γνωρίσετε καλύτερα. Είμαι μία παραθαλάσσια πόλη του νησιού μας και βρίσκομαι στο βόρειο μέρος της Κύπρου. Είμαι η μικρότερη από τις 6 πόλεις της Κύπρου και μία από τις αρχαιότερες πόλεις. Η έκτασή μου αρχίζει από τα ακρωτήρι Κορμακίτη όπου συμπεριλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της οροσειράς των βουνών μου, με τις γνωστές κορυφές Κόρνος, Κυπαρισσόβουνο, Άγιος Ιλαρίωνας, Βουφαβέντο, Πενταδάχτυλος και τελειώνει στο μέσο περίπου της βόρειας ακτής του νησιού.
Η ζωή εδώ πριν την τουρκική εισβολή ήταν πολύ όμορφη και ήσυχη. Όταν οι κάτοικοι μου ζούσαν στα σπίτια τους εξακολουθούσαν να διατηρούν πολλά στοιχεία της πατροπαράδοτης ζωής, παρά τις ποικίλες επιδράσεις που δέχτηκαν κατά καιρούς από ξένους λαούς και πολιτισμούς. Έθιμα και καθημερινές συνήθειες, παραδοσιακές γιορτές, λαϊκές δοξασίες, διάφορες παραδόσεις, δημοτικά τραγούδια, παραμύθια, λαϊκή τέχνη, λαϊκή ιατρική και παραδοσιακά επαγγέλματα. Η ζωή εδώ ήταν πάντα πολύ συνδεδεμένη με τη θάλασσα. Σε πιο παλιές εποχές που ανθούσε η ναυτική ζωή με πολλά σκάφη και Κερυνειώτες καπετάνιους, πολλά έθιμα είχαν σχέση με αυτή. Μια μεγάλη λαϊκή γιορτή που έχει άμεση σχέση με τη θάλασσα και που γιορτάζονταν πάντα με πολλή λαμπρότητα ήταν η γιορτή του Κατακλυσμού. Επίσης, πριν την τουρκική εισβολή είχαμε και πολλά έθιμα που έχω σχέση με την εκκλησία, με επίκεντρο την εκκλησία του πολιούχου Αγίου μου Αρχάγγελου Μιχαήλ που είναι χτισμένη σε έναν βράχο απέναντι από τη θάλασσα, στην κάτω Κερύνεια.
Πέρα από τις παραδόσεις και τα έθιμα λοιπόν, έχω και πολύ όμορφες τοποθεσίες και χωριά, που όλα είναι πανέμορφα. Σε αυτά θα συναντήσετε ελιές, χαρουπιές, κυκλάμινα και λεμονιές, που πριν την εισβολή υπήρχαν άφθονα εδώ. Επίσης έχω το μικρό γραφικό λιμάνι μου και τις βουνοκορφές που με την οροσειρά του Πενταδάκτυλου αγγίζουν τη θάλασσα και δημιουργούν ένα υπέροχο θαλασσινό τοπίο. Ακόμα, έχω το παλιό βυζαντινό μου κάστρο που δεσπόζει επιβλητικό στην είσοδο του λιμανιού και χτίστηκε πριν από χιλιάδες χρόνια. Σήμερα στο εσωτερικό του βρίσκεται το «καράβι της Κερύνειας» το οποίο βυθίστηκε πριν από πολλά χρόνια. Επίσης έχω τρία ισχυρά φρούρια, του Αγίου Ιλαρίωνα, του Βουφαβέντο και της Καντάρας. Μένει έκπληκτος όποιος βλέπει τους τεράστιους ογκόλιθους που χρησιμοποιήθηκαν για το χτίσιμό τους. Τέλος, έχω το Αββαείο Μπέλλαπαϊς, το οποίο είναι ένα μοναστήρι που ήταν αφιερωμένο στον άγιο Αυγουστίνο. Πολλά από αυτά όμως έχουν βεβηλωθεί ή καταστραφεί.
Λοιπόν αγαπημένα μου παιδιά, ελπίζω να σας έδωσα αρκετές πληροφορίες για μένα, έτσι ώστε να μην σταματήσετε λεπτό να ελπίζετε για τη γνωριμία μας από κοντά. Να συνεχίσετε να αγωνίζεστε για την ελευθερία της πατρίδας μας και για ένα όμορφο μέλλον σε αυτή. Εύχομαι η ειρήνη στο νησί μας να επανέλθει σύντομα και να συναντηθούμε!
Με αγάπη, η πόλη σας Κερύνεια.
Κωνσταντίνα Πύργου, Στ1